შოთა ჩინჩალაძე: კონკურენტია-მომხმარებელი?

By | ბლოგი

ბევრი დაიწერა და ითქვა იმის შესახებ, რომ ცხოვრება, ისეთი აღარ იქნება, როგორსაც მივეჩვიეთ. სიახლე არ იქნება, თუ ვიტყვი, რომ ახალი გარემოებების მთელმა კასკადმა განსაკუთრებული გავლენა ბიზნესზე, მისი წარმოების კულტურასა და ზოგადად, მის აწმყოსა და მომავალზე იქონია.

დიდ ბრენდებს, გარდა იმისა, რომ ჩვენი ყოველდღიურობის შემსუბუქება საკუთარი პროდუქტებითა თუ მომსახურებებით შეუძლიათ, აქვთ უდიდესი უნარი, გარდატეხონ და შეცვალონ ჩვენი ქცევა. ალბათ სწორედ ესაა მიზეზი, რომ ერთი მხრივ, მათი მომავალი ჩვენი, ადამიანების მომავლის პირდაპირპროპორციულია და მეორე მხრივ, მათი ბედი, ბიზნესში ჩართული საქმოსნების გარდა, გარკვეულწილად ჩვეულებრივ მოკვდავებსაც გვაწუხებს.

ამ, ჩვენთვის კარგად ნაცნობი და საყვარელი ბრენდების მომავალზე ბევრ ფაქტორს ექნება გავლენა. პანდემიამ, და უფრო მეტად, მის მიერ გამოწვეულმა გლობალურმა ცვლილებებმა, საკუთარი დამღა უკვე დაასვა ბრენდების ცხოვრებას და გვინდა ეს თუ არა, უნდა ვაღიაროთ, ბევრი მათგანისთვის დღევანდელი ცვლილებები, შესაძლოა დიდ თავის ტკივილადაც იქცეს, დღეს ან მომავალში.

ამ ფაქტორების ჩამოთვლას, ალბათ იმიტომ, რომ მეტ-ნაკლებად ყველას გაქვთ მათზე ნაფიქრი, არ დავიწყებ. დღეს თქვენს ძვირფას დროსა და ყურადღებას დიდი სიის ერთ საინტერესო ნაწილს – მომხმარებლის მხრიდან კონკურენციის ზრდას დავუთმობ.

მარკეტინგსა და ბრენდის მართვაში გაცნობიერებული ადამიანისთვის, განსაკუთრებით თუ ეს ადამიანი მომსახურების სექტორთანაა დაკავშირებული, ახალი არ უნდა იყოს, რომ იმ რამდენიმე მნიშვნელოვანი როლიდან, რომელსაც მომხმარებელი თქვენს ბიზნესში თამაშობს, ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი და ყურადსაღები მომხმარებლის, როგორც თქვენი კონკურენტის როლია. უცნაურად კი ჟღერს, მაგრამ აბა დაფიქრდით, რამდენჯერ გითქვამთ, „მოდი დღეს ჩემთან დავლიოთო“, რამდენჯერ გადაგიწყვეტიათ, თვითმფრინავის ან მატარებლის ნაცვლად, ბათუმში საკუთარი მანქანით წასულიყავით ან რამდენჯერ დაგილევიათ ტკივილგამაყუჩებელი თავის ტკივილის სამკურნალოდ, ნაცვლად იმისა, რომ ექიმთან მისულიყავით, მისთვის გეკითხათ აზრი. ეს ჩვენი ყოველდღიურობაა, ბუნებრივი პროცესი რომლის დროსაც, გარკვეული ფაქტორების ცნობიერი თუ ქვეცნობიერი შეფასების შემდეგ, ჩვენ, როგორც მომხმარებლები ვიღებთ გადაწყვეტილებას მივანდოთ თუ არა ჩვენი სურვილის დაკმაყოფილება გარე პირს.

გადაწყვეტილება მომსახურებისა და პროდუქტის საკუთარი/გარე წყაროებიდან მიღების შესახებ რამდენიმე ფაქტორს ემყარება და მათ შორის, სამი ყველაზე მნიშვნელოვანი მიმდინარე მოვლენების გავლენით, სავარაუდოდ, მნიშვნელოვნად შეიცვლება.

ექსპერტიზა – მომსახურების და პროდუქტის გარე წყაროდან მიღების შანსები მცირდება, თუ მომხმარებელი თვლის, რომ აღნიშნულის შექმნა თავადაც შეუძლია, იცის, საკმარისი ცოდნა აქვს. ნაკლებად სავარაუდოა, რომ „მარნეულის“ კიტრის უგემრიელეს მწნილში დახარჯავთ ფულს, თუ ბებიათქვენი ან თქვენი ოჯახის ნებისმიერი სხვა წევრი, საოცარ, არაამქვეყნიურ მარინადს აკეთებს. ალბათ ნაკლებად იფიქრებთ მანქანის შესაკეთებლად ხელოსნის დახმარებაზე, თუ (მაგალითისთვის) აალების სანთლების შეცვლას თავადაც მშვენივრად ართმევთ თავს.

ექსპერტიზა და ცოდნის დონე ძალიან მნიშვნელოვანი ფაქტორია. პანდემიით გამოწვეული ცვლილებებიდან ერთ-ერთი უმთავრესი სწორედ ისაა, რომ სახლში დამჯდარი მომხმარებელი ცდილობს და „ამუღამებს“ ახალ უნარებს, იქნება ეს ნამცხვრის ცხობა თუ გაფუჭებული ონკანის შეკეთება. მომხმარებელი, სავარაუდოდ გააცნობიერებს, რომ ბევრი რამის გაკეთება, რისთვისაც აქამდე გარე პირს ეძებდა, თავადაც მშვენივრად შეუძლია და შემცირებული შემოსავლის პირობებში, ასეთი მომსახურებების საჭიროებაც სულ უფრო და უფრო შემცირდება.

რესურსები – ადამიანები, სივრცე, ფული, ხელსაწყოები, მასალები – ეს იმ რესურსების ჩამონათვალია, რომლის არსებობა/არარსებობა პირდაპირ გავლენას ახდენს ჩვენს გადაწყვეტილებაზე მომსახურების და პროდუქტის გარეშე პირისგან შეძენის შესახებ. ყველაფერი ძალიან მარტივია: ნაკლებად სავარაუდოა, რომ თქვენ ბოთლის ტყემალს იყიდით თუ დედათქვენი დედაჩემივით წარმოუდგენლად გემრიელ სოუსს აკეთებს (გაქვთ ადამიანური რესურსი) და სოფელში მაცხოვრებელმა თქვენმა ნათესავმა ახალმოკრეფილი მწვანე ტყემალიც გამოგიგზავნათ (გაქვთ მასალები). ნაკლებად სავარაუდოა, რომ პურს მაღაზიაში იყიდით, თუ პანდემიის ჟამს პურის საცხობი აპარატი შეიძინეთ (გაქვთ ხელსაწყოები; ბოლო კვლევებით ამ პროდუქტის გაყიდვა საქართველოში 600%ით გაიზარდა) და მშვენიერ პურსაც აცხობთ. ალბათ, ნაკლებსავარაუდოა რომ სავარჯიშო დარბაზში წახვიდეთ, თუ ამ გამოკეტილობის ჟამს სავარჯიშო ინვენტარი იყიდეთ, შესაფერისი აპლიკაციაც გადმოწერეთ და სახლში ვარჯიშმა მშვენიერი შედეგიც მოგცათ. დავამატოთ ამ ყველაფერს ფულადი სახსრების შემცირება და მივხვდებით, რომ ბრენდების ცხოვრება აღარ იქნება ისეთი როგორიც იყო, რადგან ორთვიანმა გამოკეტილობამ შესაფერისი რესურსების მობილიზების ბუნებრივი საჭიროება გაგვიჩინა და ამ რესურსების უმეტესობა ჩვენთან პანდემიის დასრულების შემდეგაც დარჩება.

დრო – სულელი უნდა ვიყო ამ ფაქტორზე ბევრი ვისაუბრო. თუმცა საინტერესოა, რამდენი დრო დაგვრჩება ადამიანებს საკუთარი თავისა და ახალი უნარების გამოსაყენებლად მზარდი უმუშევრობისა და სამსახურების გაციფრულების ხანაში, თუნდაც მას შემდეგ, რაც პანდემიური ცხოვრება დასრულდება.

როგორც უკვე აღვნიშნეთ, აღნიშნული ფაქტორების გაძლიერება გამოწვევა იქნება ჩვენი ბრენდებისთვის. ალბათ უნდა ვივარაუდოთ, რომ მოთხოვნაში ცვლილებები ძირითადად სოფლის მეურნეობის პროდუქტებსა და მათ ნაწარმს და ძირითად, დაბალი და საშუალო ექსპერტიზის მომთხოვნ მომსახურებებს შეეხება.

ზემოთქმულიდან გამომდინარე, მომხმარებელთან, როგორც კონკურენტთან „ბრძოლის“ საუკეთესო გზა, რა თქმა უნდა, ამ ფაქტორებთან დაპირისპირებაა. თუმცა, ამ ყველაფერთან ერთად ისიც უნდა გვახსოვდეს, რომ გადაწყვეტილების მიღებაში, გარდა ზემოაღნიშნულისა, საკმაოდ დიდ როლს მომხმარებლის მიერ აღქმული, მიღებული ეკონომიკური (რამდენად ძვირი ან იაფი მიჯდება შესაბამისი მომსახურებისა და ან პროდუქტის ჩემით წარმოება) და ფიზიკური (კმაყოფილების, თვითშეფასების და ხშირად ბედნიერების დონე, რომელსაც მე განვიცდი, როცა რაღაცას ჩემით ვაკეთებ) სარგებელიც ასრულებს. ისიც საინტერესოა, რომ აღნიშნული ფაქტორები არა მხოლოდ საცალო, არამედ ბიზნეს მომხმარებელსაც ეხება.

მგონია, რომ ამ ყველაფრის ცოდნა და გააზრება ძალიან დაგვეხმარება ჩვენი ბრენდების ახალ ცხოვრებასთან ადაპტაციაში. მითუმეტეს მომხმარებელი, როგორც კონკურენტი, იმდენად მნიშვნელოვანია, რომ ამ ფაქტორების შეფასების შემდეგ, თქვენ მიმართ მოლოდინიც კი ეცვლება – თუ ფიქრობს, რომ ამ მომსახურებას თავადაც შეუსრულებდა საკუთარ თავს, თქვენ მიმართ უფრო მომთხოვნი ხდება.

ასე რომ, მორიგ ჯერზე, როცა კარგად ნაცნობ შეკითხვაზე „ვინ არიან თქვენი კონკურენტები“, თითქოს კარგად ნაფიქრ პასუხს – „ჩვენ კონკურენტები არ გყვავს“ – გასცემთ,  კარგად დაფიქრდით, იქნებ თავად მომხმარებელია თქვენი ყველაზე დიდი და ხანდახან ყველაზე საშიში კონკურენტიც.

შოთა ჩინჩალაძე – GIPA-ს მოწვეული ლექტორი სტრატეგიულ ბრენდინგში

Comments are closed.